Rzeczoznawca majątkowy to osoba, która zajmuje się określaniem wartości nieruchomości.
Dostęp do wykonywania tego zawodu regulowany jest przepisami prawa. Dlatego też, tylko rzeczoznawcy posiadający specjalne uprawnienia nadawane przez Ministra Infrastruktury i Budownictwa mogą prowadzić działalność związaną z szacowaniem nieruchomości. Wszyscy rzeczoznawcy majątkowi wpisani są do Centralnego Rejestru Rzeczoznawców Majątkowych, prowadzonego przez Ministra Infrastruktury i Budownictwa (mój numer to 6610). Rejestr dostępny jest na stronie internetowej Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa.
Co do zasady wycena nieruchomości dokumentowana jest w formie operatu szacunkowego. Rzeczoznawca majątkowy może również sporządzać opracowania i ekspertyzy niestanowiące operatu szacunkowego, dotyczące:
- rynku nieruchomości oraz doradztwa w zakresie tego rynku,
- efektywności inwestowania w nieruchomości i ich rozwoju,
- skutków finansowych uchwalania lub zmiany planów miejscowych,
- oznaczania przedmiotu odrębnej własności lokali,
- bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości,
- określania wartości nieruchomości na potrzeby indywidualnego inwestora,
- wyceny nieruchomości zaliczanych do inwestycji w rozumieniu przepisów o rachunkowości,
- wyceny nieruchomości jako środków trwałych jednostek w rozumieniu ustawy o rachunkowości.
Zgodnie z art. 175 ustawy o gospodarce nieruchomościami rzeczoznawca majątkowy zobowiązany jest do:
- wykonywania czynności zawodowych zgodnie z zasadami wynikającymi z przepisów prawa i standardami zawodowymi, ze szczególną starannością właściwą dla zawodowego charakteru tych czynności oraz z zasadami etyki zawodowej, kierując się zasadą bezstronności w wycenie nieruchomości,
- stałego doskonalenia kwalifikacji zawodowych,
- zachowania tajemnicy zawodowej,
- posiadania aktualnego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej,
Wycena nieruchomości to postępowanie, w wyniku, którego dokonuje się określenia wartość nieruchomości. Wycena nieruchomości może być dokonywana dla różnych celów. Przepisy prawa definiują rodzaje wartości, jakie rzeczoznawca majątkowy może określić oraz jakie podejścia, metody i techniki rzeczoznawca powinien zastosować, aby poprawnie wycenić nieruchomość. Decyzję o tym, jaki rodzaj wartości zostanie określony oraz jakie podejście, metoda i technika zostanie zastosowana, podejmuje rzeczoznawca majątkowy i jest ona uzależniona m.in. od celu wyceny, indywidualnych cech danej nieruchomości oraz od dostępnych informacji o rynku nieruchomości.
Rzeczoznawca majątkowy może określić jedną z trzech rodzajów wartości nieruchomości: rynkową, odtworzeniową i katastralną.
Zgodnie z art. 151 ustawy o gospodarce nieruchomościami:
- Wartość rynkową nieruchomości stanowi najbardziej prawdopodobna jej cena, możliwa do uzyskania na rynku, określona z uwzględnieniem cen transakcyjnych przy przyjęciu następujących założeń: strony umowy były od siebie niezależne, nie działały w sytuacji przymusowej oraz miały stanowczy zamiar zawarcia umowy oraz upłynął czas niezbędny do wyeksponowania nieruchomości na rynku i do wynegocjowania warunków umowy.
- Wartość odtworzeniowa nieruchomości jest równa kosztom jej odtworzenia, z uwzględnieniem stopnia zużycia.
- Wartość katastralną nieruchomości stanowi wartość ustalona w procesie powszechnej taksacji nieruchomości.